บทความเกี่ยวกับกล้องดูดาว (telescopes knowledges), ไม่มีหมวดหมู่
วิธีเลือกกล้องดูดาว และ การเลือกกล้องดูดาวให้ตรงความต้องการ
มี.ค.
วิธีเลือกกล้องดูดาว และ การเลือกกล้องดูดาวให้ตรงความต้องการ
มักมีหลายคนชอบถามว่าเอ จะเลือกซื้อกล้องดูดาวอย่างไรให้ถูกใจดี ??? เมื่อท่านเข้ามาในหน้าเวปเพจนี้แล้ว รับประกันครับว่าท่านจะพบคำตอบใน วิธีการเลือกกล้องดูดาว อย่างแน่นอน ไม่ว่าจะเป็นการเลือกซื้อกล้องดูดาวสำหรับมือใหม่หัดขับ เลือกกล้องดูดาวสำหรับผู้ค้นพบดาราศาสตร์ หรือแม้แต่กระทั่งกล้องดูดาวสำหรับนักดาราศาสตร์ระดับโลก ซึ่งจะทำให้ การเลือกกล้องดูดาวให้ตรงความต้องการ ของท่านต่อไป
เรามาทำความรู้จักกับกล้องดูดาว ชนิดต่างๆกันก่อน
กล้องดูดาวที่มีขายอยู่ในท้องตลาดมีอยู่ด้วยกันหลายประเภท โดยกล้องดูดาวนั้นสามารถแบ่งลักษณะได้จากเลนส์หรือกระจก หรือเป็นแบบผสม กล่าวคือ กล้องดูดาวที่เกิดขึ้นในยุคแรกนั้นเป็นกล้องดูดาวประเภทหักเหแสง
กล้องดูดาวหักเหแสง (Refractor Telescopes)กล้องดูดาวหักเหแสงในยุคแรกจะใช้เลนส์เดี่ยวในการสร้างเลนส์หน้ากล้องดูดาว ต่อมาจึงมีการวิวัฒนาการโดยใช้เลนส์ประกอบหรือเลนส์อะโครเมติก (Achromatic Lens) ที่สามารถแก้ไขสีได้ 2 ช่วงคลื่น เช่น สีแดงกับสีเขียว หรือสีแดงกับสีน้ำเงิน เนื่องจากเลนส์ประเภทนี้สร้างได้ง่ายขึ้น จึงเป็นที่นิยมในการทำกล้องดูดาวหักเหแสงในปัจจุบัน กล้องดูดาวหักเหแสงที่ขายในราคาไม่เกิน 2-3 หมื่นบาทส่วนใหญ่เป็นกล้องดูดาวที่ใช้เลนส์แบบอะโครมาติก ส่วนกล้องดูดาวหักเหแสงที่มีประสิทธิภาพสูงกว่านั้นจะใช้เลนส์ประกอบแบบอะโปโครเมติก (Apochormatic Lens) ซึ่งสามารถรวมแสงในทุกช่วงคลื่นแสงได้ทั้งหมดในจุดโฟกัสเดียวจึงไม่ทำให้ภาพที่ได้จากกล้องดูดาวหักเหแสงนี้เกิดสีรุ้งหรือสีเหลื่อมที่ขอบแต่อย่างใด
กล้องดูดาวสะท้อนแสง(Reflector Telescopes)กล้องดูดาวอีกประเภทที่ถูกพัฒนาขึ้นมาทีหลังได้แก่กล้องดูดาวสะท้อนแสง ซึ่งใช้กระจกเป็นตัวรวมแสงเข้าด้วยกัน กล้องดูดาวสะท้อนแสงจึงไม่พบปัญหาในเรื่องของสีรุ้งแต่อย่างใด แต่จะมีน้ำหนักที่ค่อนข้างมากกว่ากล้องดูดาวหักเหแสงค่อนข้างมาก ดังนั้นกล้องดูดาวสะท้อนแสงจึงมีหน้ากล้องที่ค่อนข้างใหญ่กว่ากล้องดูดาวหักเหแสงและทำให้กล้องดูดาวสะท้อนแสงเหมาะสำหรับการส่องวัตถุท้องฟ้า (deep space object) เช่นเนบิวล่า แกแลกซี่ กระจุกดาว ซึ่งมีความสว่างน้อย ๆ
กล้องดูดาวสะท้อนแสงสามารถแบ่งได้จากลักษณะขาตั้งกล้องดูดาวอีก 2 ประเภท อันได้แก่ กล้องดูดาวสะท้อนแสงนิวโตเนี่ยน (Newtonian Telescopes) ซึ่งเป็นกล้องดูดาวสะท้อนแสงที่ประกอบขึ้นโดยใช้ขาตั้งกล้องดูดาวแบบอิเควตอเรียล ในขณะที่กล้องดูดาวสะท้อนแสงขนาดใหญ่กว่านั้นมักใช้ขาตั้งกล้องดูดาวที่ง่ายแก่การใช้งานมากขึ้นอันได้แก่ขาตั้งกล้องดูดาวแบบดอปโซเนี่ยน ซึ่งทำให้เราเรียกกล้องดูดาวประเภทนี้ว่ากล้องดูดาวสะท้อนแสงดอปโซเนี่ยน (Dobsonian Telescopes)
กล้องดูดาวผสม (Catadioptric Telescopes)กล้องดูดาวผสมนั้นเกิดมาจากความต้องการในการลดขนาดกล้องดูดาวหักเหแสงให้เล็กลงโดยที่ยังคงความยาวโฟกัสของกล้องดูดาวไว้ได้ดังเดิมกล้องดูดาวผสมจึงเป็นการนำกล้องดูดาวหักเหแสง และกล้องดูดาวสะท้อนแสงมารวมไว้ด้วยกัน กล้องดูดาวผสมนี้จึงมีผู้คิดค้นระบบได้ 2 ประเภทหลัก ๆ ได้แก่ กล้องดูดาวผสมมักซูตอฟแคสซิเกรน (Maksutov-Cassegrain) และกล้องดูดาวผสมชมิดช์แคสซิเกรน (Schmidt-Cassegrain) โดยทั่วไปแล้วนั้นการทำกล้องดูดาวผสมประเภทมักซูตอฟแคสซิเกรนจะให้ประสิทธิภาพของกล้องดูดาวที่ดีกว่ากล้องดูดาวผสมประเภทชมิดช์แคสซิเกรน
การเลือกกล้องดูดาวต้องดูตามปัจจัยหลัก ๆ ดังต่อไปนี้นะครับ
วิธีเลือกกล้องดูดาวจากความรู้ด้านดาราศาสตร์
ก่อนอื่นนะครับ ลองทำแบบทดสอบต่อไปนี้ก่อน (อย่าแอบลักไก่ดูเฉลยกันก่อนนะครับ)
1. เป็นอันทราบกันดีว่าดวงอาทิตย์ขึ้นทางทิศตะวันออก และตกทางทิศตะวันตก แล้วดวงดาวหละ?
ก. เมื่อหันหน้าไปทางทิศเหนือแล้วกางแขนออก 2 ข้าง ดวงดาวจะขึ้นทางด้านขวามือแล้วตกด้านซ้ายมือ
ข. เมื่อหันหน้าไปทางทิศเหนือแล้วกางแขนออก 2 ข้าง ดวงดาวจะขึ้นทางด้านซ้ายมือแล้วตกด้านขวามือ
ค. เมื่อหันหน้าไปทางทิศใต้แล้วกางแขนออก 2 ข้าง ดวงดาวจะขึ้นทางด้านหน้าแล้วตกด้านหลัง
2. กล้องดูดาวมีอยู่ทั้งหมดกี่ประเภท และได้แก่อะไรบ้าง
ก. มีทั้งหมด 2 ประเภท ได้แก่ กล้องดูดาวหักเหแสง (Refractor) กับสะท้อนแสง(Reflector)
ข. มีทั้งหมด 3 ประเภท ได้แก่ กล้องดูดาวหักเหแสง (Refractor) กับสะท้อนแสง(Reflector) และกล้องดูดาวลูกผสม (Catadioptric)
ค. มีทั้งหมด 4 ประเภท ได้แก่ กล้องดูดาวหักเหแสง (Refractor) กับสะท้อนแสง(Reflector) กล้องดูดาวลูกผสม (Catadioptric) และกล้องดูดาวแบบประกอบ (Assemble technique)
3. ข้อใดไม่ใช่ชนิดของขาตั้งกล้องดูดาว
ก. Altazimuth
ข. Equatorial
ค. Mono-axle
4. อุปกรณ์ที่ใช้ชี้ดาวบนท้องฟ้าได้อย่างมีประสิทธิภาพได้แก่
ก. นิ้ว
ข. ไฟฉายขนาดใหญ่ (ใส่ถ่านได้หลายก้อน)
ค. เลเซอร์สีเขียว
5. กล้องดูดาวชนิดหักเหแสงสามารถแบ่งย่อยได้อีกกี่ประเภท
ก. 2 ประเภท ได้แก่ เลนส์เดี่ยว และเลนส์ achromatic
ข. 3 ประเภท ได้แก่ เลนส์เดี่ยว เลนส์ achromatic และ เลนส์ apochromatic
ค. มีอยู่ประเภทเดียวได้แก่ เลนส์หักเหแสง
6.กล้องดูดาวชินดไหนดีที่สุด
ก. หักเหแสง
ข. สะท้อนแสง
ค. ลูกผสม
ง. บอกไม่ได้ต้องดูจากการใช้งานอีกที
7. กล้องดูดาวที่มีประสิทธิภาพดีต้องมีปัจจัยสำคัญใดมาใช้ในการผลิต
ก. Achromatic abberation, Astigmatism, P-V, Strel ratio, spherical abberation ฯลฯ
ข. ราคา, ชนิดของกล้องดูดาว, ความรวดเร็วในการผลิต
ค. ทนร้อน ทนน้ำ ทนกระแทก
8. ขาตั้งกล้องดูดาวที่ดีจะต้อง
ก. เพิ่มความเร็วในการทำงานของ Step Error มอร์เตอร์, ลดความร้อนของระบบไฟฟ้า
ข. เพิ่มความสวยงาม, ลดน้ำหนักขาให้เบาที่สุด
ค. เพิ่ม function ที่ compatible กับ โปรแกรมตามดาว ลด Preriodic error และ randomize error
9. ขาตั้งกล้องแบบ Equatorial มีหลักสำคัญในการตั้งคือ
ก. ตั้งแกนของขาตั้งกล้องดูดาวให้ตรงกับแกนของโลก
ข. ตั้งให้อยู่ในระนาบ altazimuth
ค. ตั้งยังไงก็ได้
10. คุณลักษณะของกล้องดูดาวข้อใดถูกต้อง
| หักเหแสง | สะท้อนแสง | ลูกผสม | |
| ก. | ข้อดี รับแสงได้มากในราคาถูก ไม่มีสีรุ้ง ข้อเสีย หนัก ใหญ่ ภาพที่ขอบจะไม่ค่อยคมชัด การใช้งาน เหมาะดูวัตถุท้องฟ้า (Deep Space Object) | ข้อดี น้ำหนักเบา รับแสงได้มาก ข้อเสีย สีรู้งเยอะ ถ้าสีรุ้งน้อยก็จะแพงมาก ขนาดค่อนข้างยาว การใช้งาน เหมาะกับดูดดาวทั่วไป | ข้อดี สีรุ้งน้อยมาก ภาพชัดทุกระนาบมุมที่มอง ขนาดกระทัดรัด ข้อเสีย แสงจะค่อนข้างน้อย การใช้งาน เหมาะดูดาวเคราะห์ |
| ข. | ข้อดี น้ำหนักเบา รับแสงได้มาก ข้อเสีย สีรู้งเยอะ ถ้าสีรุ้งน้อยก็จะแพงมาก ขนาดค่อนข้างยาว การใช้งาน เหมาะกับดูดดาวทั่วไป | ข้อดี รับแสงได้มากในราคาถูก ไม่มีสีรุ้ง ข้อเสีย หนัก ใหญ่ ภาพที่ขอบจะไม่ค่อยคมชัด การใช้งาน เหมาะดูวัตถุท้องฟ้า (Deep Space Object) | ข้อดี สีรุ้งน้อยมาก ภาพชัดทุกระนาบมุมที่มอง ขนาดกระทัดรัด ข้อเสีย แสงจะค่อนข้างน้อย การใช้งาน เหมาะดูดาวเคราะห์ |
| ค. | ข้อดี สีรุ้งน้อยมาก ภาพชัดทุกระนาบมุมที่มอง ขนาดกระทัดรัด ข้อเสีย แสงจะค่อนข้างน้อย การใช้งาน เหมาะดูดาวเคราะห์ | ข้อดี รับแสงได้มากในราคาถูก ไม่มีสีรุ้ง ข้อเสีย หนัก ใหญ่ ภาพที่ขอบจะไม่ค่อยคมชัด การใช้งาน เหมาะดูวัตถุท้องฟ้า (Deep Space Object) | ข้อดี น้ำหนักเบา รับแสงได้มาก ข้อเสีย สีรู้งเยอะ ถ้าสีรุ้งน้อยก็จะแพงมาก ขนาดค่อนข้างยาว การใช้งาน เหมาะกับดูดดาวทั่วไป |
เฉลย
1.ก 2.ข 3.ค 4.ค 5.ข 6.ง 7.ก 8.ค 9.ก 10.ข
ท่านที่ตอบได้ไม่เกิน 3 ข้อ ท่านเหมาะที่จะศึกษาดาราศาสตร์ด้วยชุดดูดาวเบื้องต้น
ท่านที่ตอบได้ไม่เกิน 4-6 ข้อ ท่านเหมาะที่จะศึกษาดาราศาสตร์ด้วยชุดดูดาวระดับกลาง
ท่านที่ตอบได้เกิน 6 ข้อ ท่านเหมาะที่จะศึกษาดาราศาสตร์ด้วยชุดดูดาวระดับสูง
ก่อนจะเลือกซื้อกล้องดูดาวสักตัว ทักษะการดูดาวเป็นสิ่งที่สำคัญมากกว่าการเลือกซื้อกล้องดูดาว ดังนั้นเพื่อฝึกทักษะการดูดาวในเบื้องต้น เราขอแนะนำชุดอุปกรณ์ดังต่อไปนี้
ชุดดูดาวเบื้องต้น
1. แผนที่ฟ้าสมาคมดาราศาสตร์ไทย
แผนที่นี้จะทำให้ท่านเข้าใจกลไกการทำงานของโลกและจักรวาล
ดาวทุกดวงจะขึ้นทางทิศใด และตกทางทิศใด ประกอบกับกลุ่มดาวต่าง ๆ ที่อยู่บนท้องฟ้าซึ่งเสมือนแผนที่เดินทางของท่านเพื่อท่องสู่โลกของอวกาศ
ดูวิธีการใชแผนที่ฟ้าที่นี่
2. Green Laser Pointer
เรารับประกันว่าท่านจะชี้กลุ่มดาว และพร้อมจะเป็นผู้แนะนำความรู้ดาราศาสตร์ในเบื้องต้นได้อย่างมั่นใจ
และไม่ต้องคอยพวงว่าเวลาเราชี้ดาวดวงนั้น เค้าจะไปเห็นดาวดวงอื่น เพราะ เลเซอร์สีเขียวจะให้พลังงานที่สูงมาก
พร้อมที่จะส่องไปไกลสุดสายตาเรา เหมือนไม้ชี้กระดานอันใหญ่ซึ่งถูกฟาดไปบนท้องฟ้า
3. กล้องส่องทางไกล
เมื่อท่านรู้จักกลุ่มดาวต่าง ๆ แล้ว ท่านก็คงอยากเห็นพวกแกแลกซี่ หรือเนบิวล่า ที่สำคัญถ้าท่านต้องการกล้อง
ซึ่งมีประสิทธิภาพการรวมแสงค่อนข้างดี และใช้งานง่าย ควรเริ่มจากกล้องส่องทางไกลซึ่งมีกำลังขยายต่ำก่อน
กำลังขยายที่ต่ำจะทำให้ท่านเห็นภาพรวมของแกแลกซี่ได้ เช่น แกแลกซึ่ Andromeda ในขณะที่
การเลือกซื้อกล้องดูดาวเพื่อใช้กำลังขยายที่สูงในงานด้านดาราศาสตร์นั้นไม่ใช่ประเด็นสำคัญเลยสำหรับเราผู้เริ่มต้นและชื่นชอบการดูดาว
ชุดดูดาวระดับกลาง
ท่านเป็นผู้ที่การฝึกใช้ขาตั้งกล้องดูดาวประเภท equatorial ถือว่าเป็นสิ่งสำคัญมากสำหรับการศึกษาดาราศาสตร์
เพราะขาตั้งกล้องชนิดนี้จะช่วยให้ท่านไม่ต้องปวดหัวสำหรับการติดตามดาวด้วยการคอยปรับขาตั้งกล้องดูดาว
ทุก 15 วินาที และรวมถึงเพิ่มความสามารถทำให้ท่านถ่ายภาพดาวได้ ดังนั้นท่านควรเลือกกล้องดูดาว
จากสิ่งที่ท่านอยากจะเห็น จาก 1 ใน 2 กล้องดูดาวดังต่อไปนี้
1. กล้องดูดาว StarNavigator NG 90mm Maksutov Telescope
(สำหรับดูดาวเคราะห์ และวิวภาพหัวตั้ง)
กล้องนี้ถูกออกแบบมาเพื่อความสามารถในการพกพาที่สะดวกน้ำหนักเบา แต่ประสิทธิภาพสูง รองรับการใส่เลนส์ barlow 2x เพื่อกำลังขยายเป็นสองเท่า เหมาะสำหรับ
ผู้ชื่นชอบดูดาวเคราะห์ในระบบสุริยจักรวาล และเตรียมพร้อมสำหรับการถ่ายภาพดาวในอนาคต ยิ่งไปกว่านั้นยังมีระบบค้นหาและติดตามดาวให้แบบอัตโนมัติ ช่วยในการใช้งานให้มีความสะดวกสบายมากขึ้น
2. กล้องดูดาวสะท้อนแสงSky Watcher P13065EQ2 Equatorial Reflector Telescope
(สำหรับดูวัตถุท้องฟ้าความสว่างปานกลาง และดาวเคราะห์)
เหมาะสำหรับผู้ที่ต้องการศึกษาดาราศาสตร์อย่างกว้าง ๆ เพราะกล้องนี้ถูกออกแบบให้ดูได้ทั้งดาวเคราะห์
และวัตถุท้องฟ้าเช่น กระจุกดาวลูกไก่ หรือแกแลกซี่สว่างใหญ่
ชุดดูดาวระดับสูง
เมื่อการดูดาวเริ่มเป็นเรื่องลูกไก่ในกำมือ สิ่งต่อไปที่ควรจะพัฒนาคือการฝึกถ่ายภาพดาวและการคำนวณ
ทางด้านดาราศาสตร์ต่าง ๆ ก็จะตามมา ดังนั้นการเลือกซื้อกล้องดูดาวต้องคำนึงถึง
ความคมชัดและแม่นยำของกล้องดูดาวผนวกกับขนาดของกล้องดูดาวเริ่มเป็นสิ่งที่สำคัญ
1. กล้องดูดาวผสม LX85 SERIES – 8 ACF
การเลือซื้อกล้องดูดาว ระบบ Maksutov Cassegrain ขนาดใหญ่ที่สุดเท่าที่จะหาได้ในงบประมาณ ไม่สูงมากนัก จะนำท่านเข้าสู่โลกของการสำรวจดาวเคราะห์อย่างจริงจัง สิ่งที่ท่านควรจะศึกษาต่อไปคือปรากฎการณ์ต่าง ๆ บนดาวพฤหัส
เช่นเงาของดวงจันทร์ ไททัน พาดผ่านดาวพฤหัสเวลาอะไร จุดแดงใหญ่ (Great Red Spot) หรือจุดแดงเล็ก (Junior Red Spot)
จะปรากฎในตอนไหน ซึ่งถ้าท่านได้เก็บรูปไว้ดูด้วยแล้วนั้น รับประกันเลยว่า
ท่านเป็นบุคคลเพี่ยงไม่กี่คนในประเทศไทยเราที่ทำได้เช่นนี้
2. กล้องดูดาว กล้องดูดาวสะท้อนแสง Sky Watcher BKP200 EQ5 goto system
ในขณะที่การเลือกซื้อกล้องดูดาวสะท้อนแสง Sky Watcher BKP200 EQ5 goto system ถูกออกแบบมาให้พิชิดวัตถุท้องฟ้า เช่น เนบิวล่าสว่างใหญ่ รวมถึงแกแลกซี่
andromeda ซึ่งจะให้ภาพคมชัดเหมือนในรูปเพียงแต่เป็นสีขาวดำเท่านั้น และยิ่งไปกว่านั้น กำลังขยายของกล้องนี้เมื่อ
เพิ่ม barlow lense 2x เข้าไป ท่านจะสามารถส่องภาพดาวเสาร์ได้อย่างสบาย ด้วยกำลังขยายเกือบ 260 เท่า
3. ชุดอุปกรณ์ถ่ายภาพดาว ด้วยขั้นตอนง่าย ๆ ท่านจะได้ภาพที่คนทั่วไปไม่สามารถมีกันได้
